Advies- of instemmingsrecht? Zo versterk je als opleidingscommissieje positie

Opleidingscommissies (OC’s) zijn een belangrijk geweten van het opleidingsmanagement. Sinds 2017 zijn hun rechten en plichten steviger verankerd in de wet. Er is sindsdien meer duidelijkheid over wanneer een OC instemmingsrecht heeft en wanneer er alleen adviesrecht geldt.

Maar… de praktijk is weerbarstiger dan de wet.

Grijs gebied

Op papier lijkt het overzichtelijk: in de WHW staan ruim 25 onderwerpen waar OC’s invloed op hebben. Maar in de dagelijkse praktijk komt het regelmatig voor dat OC’s zich afvragen:
is dit een instemmingspunt, of mogen we hier alleen over adviseren?

En precies daar ontstaat het grijze gebied. Want jouw casus staat dan net níet in de lijst. Of een beleidsstuk raakt meerdere onderwerpen tegelijk. Of er zit ruis op de communicatie met de opleiding.

Zucht… Je bent niet de enige.

Waarom die verwarring?

OC’s willen hun rol goed invullen, maar kruipen in de praktijk soms ongemerkt te dicht op het uitvoerend onderwijs. Je herkent dat bijvoorbeeld aan adviezen die vooral ingaan op het hoe, terwijl de kracht van de OC juist ligt bij het wat.

Een OC is er niet om zelf oplossingen uit te rollen. Wel om te signaleren waar verbetering nodig is — en aan te geven welk onderwerp aandacht verdient. Het is vervolgens aan de opleiding om te bepalen hoe dat wordt aangepakt.

Of anders gezegd: de opleidingscommissie mag een richting voorstellen, maar niet het stuur overnemen.

En daar raakt het ook het verschil tussen advies- en instemmingsrecht. Want juist wanneer een OC zich mengt in het hóe, ontstaat er verwarring over de rol. Soms zelfs frictie.

Voldoende afstand houden = meer impact

Wil je als OC effectief zijn, dan helpt het om bewust afstand te houden. Niet om je verantwoordelijkheid af te schuiven, maar juist om te kunnen blijven kijken naar het grotere geheel. Je hebt dan beter zicht op onderliggende patronen en kunt scherper prioriteren: wat verdient nu echt jullie aandacht?

Die afstand helpt je ook om met zelfvertrouwen je positie in te nemen, zéker als het gaat om discussies over instemming of advies. Hoe duidelijker je weet waar jouw rol begint en eindigt, hoe steviger je staat in het gesprek met het management.

Extra tip: ken je blinde vlekken

Veel OC’s lopen tegen dezelfde dilemma’s aan. Maar sommige valkuilen zien ze niet, simpelweg omdat ze er middenin zitten. In de gratis minigids ‘De 3 grootste blinde vlekken van opleidingscommissies’ lees je welke patronen OC’s onbewust verzwakken — en wat je eraan kunt doen.

Download ‘m hieronder.