Een systeem opbouwen waarin je kan werken is fijn, tot het niet meer fijn is omdat het systeem jóu laat werken in plaats van andersom. Dan ben jij als het ware onderdaan van het systeem geworden En regeert het systeem over jou, in plaats van andersom.
Vastlopen
Zonder dat je het doorhebt is het systeem dan in een bureaucratie terecht gekomen en ervaar jij onvoldoende bewegingsruimte.
Je probeert het nog op te lossen door er nog wat processen bovenop te bedenken, totdat het echt niet meer gaat. Crisis!
Dan zijn er simpel gezegd twee mogelijkheden: het hele systeem stort in de afgrond, of het systeem vindt zichzelf opnieuw uit.
Doorstart
Dat is trouwens wat anders dan een doorstart. Want bij dat laatste verandert er hooguit op zichtbare plekken het een en ander, maar in de basis blijft alles hetzelfde.
Vergelijk het maar met de onderhandelingen voor een nieuw kabinet. Met de meest recente verkiezingen hebben we ook gezien dat na een heleboel gepraat en vooral geruzie, er nu een doorstart aan zit te komen met precies dezelfde samenstelling als waar we uit kwamen. Iedereen kan op zijn vingers natellen waar dit op uit gaat draaien. Crisis en nieuwe verkiezingen. En die nieuwe bestuurscultuur waar iedereen het over had, ligt ook ergens tussen de scherven.
Moedig besluit
Jezelf -of het vastgelopen systeem waarin je organisatieprocessen zitten- waarlijk transformeren, vraagt moed. Want het betekent dat je de naderende crisis (afgrond) bewust op de horizon gaat zien. Het betekent: je angst onder ogen zien. Da’s gewoon doodeng, tot blijkt dat die afgrond misschien minder diep is dan je eerst dacht.
Oh, hoor ik je denken: als die afgrond toch niet zo diep blijkt te zijn, dan hoeven we misschien toch niet zoveel te doen aan ‘diepgaande transformatie’? Dan kom ik er misschien makkelijk vanaf?
Ja en nee. Ja, misschien hoef je niet álles overhoop te gooien. Echter, je kan niet meer niet weten wat je gezien hebt. Je zal toch echt op onderzoek moeten gaan om te zien waar de pijn zit.
Achteraf
Eigenlijk kun je pas zien hoe diep de afgrond was, als je er (bijna) weer uit bent.
Byron Katie zou zeggen: do the work. Uiteindelijk werkt het bevrijdend. En ben je misschien zelfs blij dat je ooit afstevende op die afgrond.
Wat is jouw ervaring? Hoe goed werkt het systeem dat jij hebt gebouwd?
Een kleine zijsprong: als je merkt dat het organisatiesysteem waarin je werkt (of dat je zelf hebt gebouwd) niet meer lekker functioneert, dan is een organisatieopstelling één van de manieren waarmee je snel inzicht kunt krijgen over de onderliggende patronen. Wil je hier meer over weten? Ik vertel je er graag over. Neem contact op.