Als opleiding in het hoger onderwijs lig je standaard elke 6 jaar langs de meetlat van de NVAO. Veel opleidingen gaan in aanloop daarnaartoe weer in de hoogste versnelling om allerlei data te verzamelen en in mooie tabellen en plaatjes te gieten.
Een enorme werkdrukstijging is het gevolg. Kan dat niet anders? Ja, dat kan zeker, maar dat vraagt wel wat discipline en een continuïteit in je verslaglegging in de tussenliggende periode.
R&O
Zoals je een accreditatie kan zien als de vraag: krijg je een contractverlenging voor zes jaar?… kun je een jaarverslag zien als een soort R&O-cyclus.
Niet alleen voor het hogere management in de instelling, maar ook voor de opleiding zelf is het goed om een jaarlijkse ‘beoordelingscyclus’ te creëren voor de opleiding. Precies zoals je dat bij je medewerkers doet: wat zijn je ambities voor het komende jaar, waar wil je naartoe bewegen?
Maar ook: wat heb je het afgelopen jaar gedaan, ben je daar zelf tevreden over en hoe denken andere betrokken erover? In het geval van een opleiding kun je die ‘anderen’ lezen als de studenten die het onderwijs genieten.
Opleidingsjaarverslag
Ik raad opleidingen zelf altijd aan om een (kort) jaarverslag op te stellen waarin gegevens over studenteninstroom, doorstroom en uitstroom (inclusief trends van de afgelopen 6 jaar) terug te vinden zijn, alsmede een beknopt verslag van de studenttevredenheid van het afgelopen jaar.
Voor dit laatste kan de opleiding gebruik maken van NSE-gegevens, al zijn die niet ideaal, want er valt niet uit te halen of er verschillen zijn tussen de verschillende jaarlagen. Overigens ligt de NSE sowieso onder vuur, sinds de vereniging Hogescholen in 2019 besloot om er niet meer aan mee te doen…
Studenttevredenheid
Zijn er geen NSE-gegevens voorhanden, dan kan de opleiding per jaarlaag per periode enkele overkoepelende evaluatievragen stellen die gaan over studenttevredenheid. Je kan bijvoorbeeld vragen hoe studenten de werkdruk die periode hebben ervaren, in hoeverre er afstemming tussen onderwijsonderdelen was, en of er genoeg tijd was voor zelfstudie.
De resultaten van deze overkoepelende vragen geven een indruk die goed opgenomen kan worden in zo’n jaarverslag, zonder dat je te veel de diepte in gaat en de vaart uit je document is.
Studieresultaten
Verder kun je overwegen om de slaagpercentages van de vakken in het afgelopen jaar op te nemen, en/of iets op te schrijven over eventuele struikelvakken. En uiteraard is zo’n jaarverslag ook de uitgelezen plek om kort in te gaan op projecten die opgezet zijn om de studievoortgang te bevorderen.
Voorbeelden zijn: verdere afstemming van leerlijnen, invoering van mentoraat, of het inroosteren van een vaste studiedag.
Reflectie
Tot slot adviseer ik altijd om de opleidingsdirecteur of -manager een korte reflectie te laten schrijven op de resultaten (dit is ook in een gewone R&O gebruikelijk), en de koppeling te maken naar komend jaar.
Niet alleen voor de opleiding zelf is dit goed, maar ook voor de opleidingscommissie, die deze informatie kan gebruiken voor het bepalen van de eigen koers en/of speerpunten voor de toekomst.
Behoefte om eens te sparren hierover? Neem contact met me op!