Laatst kwam ik in een situatie die zomaar had kunnen uitdraaien op een conflict. Voordat het daarop zou uitdraaien wist ik dat ik kiezen: ga ik vol op de inhoud, richt ik me op het proces, of richt ik me op de relatie?
Proces-update
In deze situatie had ik de ander gevraagd om een update op procesniveau. Over de inhoud zouden we dan later (live) spreken. De mail die ik stuurde ging dus ook alléén maar over het proces, namelijk of de geplande afspraak door zou gaan.
Je zou verwachten dat je dan enkel antwoord op deze vraag terug krijgt, maar tot mijn verbazing kreeg ik een inhoudelijke mail terug, die ook nog eens vrij neerbuigend geformuleerd was. (De ander had hier inhoud en relatie met elkaar verbonden).
Inhoudelijke reactie?
Ik had hier op ontelbare manieren op kunnen reageren. Ik kon vol op de inhoud gaan; dan was het een lange mail geworden, waarmee het nog meer zeer de vraag was of ik er iets mee was opgeschoten. De ander had laten zien een zekere vooringenomenheid te hebben, dus waarschijnlijk was mijn mail dan ofwel in een bodemloze put beland, of hij had de ander aangezet tot een (opnieuw) inhoudelijk antwoord.
Ik kon ook vol op de relatie gaan, en de ander erop wijzen dat ik niet gediend was van diens neerbuigende toon in de mail. Grote kans dat dit ook weer een reactie had uitgelokt, waarna het zo een welles-nietes verhaal zou kunnen worden. Wat denk jij, is er ooit iemand beter geworden van welles-nietes…?
Heldere communicatie
Ik besloot dat ik voor nu een grens moest trekken. Onze posities waren door deze mail wat mij betreft te ver uit elkaar komen te liggen, waardoor er voor nu geen vruchtbare bodem meer was om verder te gaan met het proces.
Simpel gezegd was de relatie door de inhoud om zeep geholpen, waarna het proces (in ieder geval vanuit mij) stilviel.
Mijn reactie was daarmee kort en bondig, en puur gericht op het proces: het stopt hier.
Onderscheid
Door het verschil tussen proces, inhoud en relatie goed te blijven onderscheiden voor jezelf én in communicatie naar de ander -je hoeft dan niet letterlijk te zeggen; ik ga nu over van inhoud naar proces- neem je de leiding over de situatie.
Je creëert de mogelijkheid om het ‘verhaal’ te parkeren wanneer het even in de weg staat en er duidelijkheid over de voortgang moet komen. En je gaat dan ook zien wanneer er écht ruimte is om het verhaal op tafel te leggen, waarna je ofwel op de inhoud van dat verhaal focust, of op de onderlinge relaties, of beiden.
Timing is alles
Komt het verhaal (d.w.z. de inhoud) op een onhandig moment op tafel, dan krijg je reacties als: ‘Daar hebben we nu geen tijd voor, we moeten door!’ of ‘Dat je daar nu zo moeilijk over doet…’.
Begin je op een onhandig moment over het proces, dan onderbreek je wellicht net een belangrijke investering in de onderlinge relaties, of moet de inhoud ineens afgeraffeld worden.
En begin je op een onhandig moment over de inhoud, dan kan dat betekenen dat de ander geen zin heeft om met je mee te denken (om wat voor reden dan ook).
Samenwerking
Omdat ik me in bovenstaande situatie níet heb laten verleiden om in de verdediging te gaan op inhoud en/of relatie, houd ik voor ons beiden de deur open om op een later moment het proces weer op te starten. Met een open vizier. En wie weet wat er dan weer mogelijk is.
Is het tijd voor een frisse blik op jouw materie? Ik kijk graag met je mee. Neem contact op.
Meer lezen? Check dan deze blogpost, waarin ik uitleg wat het verschil is tussen proces, inhoud en relatie, en hoe je ze kunt inzetten.
