tjipcast

Wat heerlijk om in het enorme podcastaanbod een kanaal te vinden waarop het regelmatig gaat over mijn vakgebied: een bedrijfskundige blik op de onderwijsorganisatie. Daarom plug ik ‘m ook graag even hier, want wie weet haal jij er ook wel wat uit!

Het gaat over de Tjipcast, gemaakt door Tjip de Jong.

Tjipcast

Tjipcast is een podcastkanaal gecreëerd door Tjip de Jong, dat zich richt op diverse aspecten van onderwijs, organisatieontwikkeling en leiderschap. Tjip de Jong is verbonden aan verschillende instellingen in het hoger onderwijs als onderwijsonderzoeker, adviseur en docent. Hij werkt samen met scholen aan vraagstukken rondom curriculumimplementatie, kwaliteitsverbetering, innovatie en organisatieontwikkeling.

In zijn podcast behandelt hij een breed scala aan onderwerpen en interviewt hij experts en professionals uit verschillende vakgebieden. Telkens met de koppeling aan de onderwijsorganisatie.

Onderwijsmanagement

Deze week luisterde ik naar een podcast met Tjip en Ben van der Hilst, uit maart van dit jaar. Wat ze bespraken was helemaal in mijn straatje, want ze hadden het uitgebreid over hoe je organisatiekunde inbedt in het onderwijsproces. Zoals Tjip het zegt op zijn website:

Goed onderwijs verzorgen gaat niet alleen over het kiezen van de juiste didactiek en pedagogiek. Er komt ook organisatiekunde bij kijken. Denk aan coördinatie, afstemming en bijvoorbeeld professioneel overleg. Gek genoeg is hier maar weinig aandacht voor. Hoe stuur je in een onderwijsteam op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier? Heeft het zin om te vergaderen? Wat zet je dan op de agenda? En wie (en hoe!) maak je besluiten als schoolteam? Ben van der Hilst deed hier jarenlang onderzoek naar en schreef er lezenswaardige boeken over. Hij legt ook een aantal zwakke schakels bloot en doet concrete suggesties hoe deze te versterken.

Arbeidsorganisatie en onderwijsorganisatie

In de podcast ging het over het onderscheid tussen de arbeidsorganisatie en de onderwijsorganisatie. Het eerste gaat over het faciliteren van de werknemer om zijn werk te kunnen doen. Denk aan het organogram, het overkoepelende beleidsplan, de strategisch organisatiedoelen, het functiehuis, etc. Het tweede betreft het hele systeem dat draait om het faciliteren van de student zodat die kan leren. 

Ben van der Hilst heeft hierover een proefschrift geschreven (uitgekomen in 2019) en hij zei in het gesprek dat ‘t hem zo verbaast dat niet meer onderwijsorganisaties zich bewust zijn van dit onderscheid. Nou, dat ben ik natuurlijk met hem eens! Ik vertaal het door naar dat onderwijsorganisaties enorm geholpen zouden zijn als ze meer een bedrijfskundige blik zouden hebben op het onderwijsproces en alles dat daaromheen zit (wat Van der Hilst de arbeidsorganisatie noemt). 

Eye-opener

Wat ik in deze blog graag ook nog even uit wil lichten omdat het echt een eye-opener was voor mij, is het volgende.

Organisaties zijn veel meer dan alleen de winst en verlies rekening. Alleen in het onderwijs is het ‘t  andere uiterste: het gaat vooral over het stukje ‘meer dan’, zijnde dat onderwijs aanbod, de rankings, het niveau van de afgestudeerden. Allemaal zijn deze dingen te koppelen aan de inhoud.

Alleen die inhoud kan alleen goed tot zijn recht komen als daaronder de boel klopt. Met andere woorden, alles in de organisatie dat leidt tot die ‘winst- en verliesrekening’.

En natuurlijk, een onderwijsorganisatie is een publieke instelling en dan praat je niet over winst- en verliesrekeningen… Maar je hebt wel te maken met geld dat erin kom, mensen die in de organisatie werken, en een (met gebrek aan een beter woord) product dat je levert aan je eindgebruiker; de student. Als die om wat voor reden dan ook niet bij jou de opleiding wil volgen, dan studeert ‘ie dus ook niet bij je af, en dus krijg je als instelling geen geld van de overheid voor dat onderwijs.

Dus met een kleine omweg, praat je dan toch ook over een winst- en verliesbenadering. 

Meer dan alleen een cursus leiderschap

Waar het lastig wordt is dat onderwijsmanagers dit spannend omdat ze er niet voor opgeleid zijn. Vaak zijn het mensen die heel sterk zijn in hun eigen vakgebied en groeien ze door naar een managementrol. Maar dan missen ze een stukje. Ik plet er dan ook voor dat je in je management mensen zet die meer dan alleen een cursus leiderschap doen.

Ze moeten zich ook laten scholen in ook bedrijfsvoering. Omdat je de cijfers dan snapt. En als je de cijfers snapt, dan kun je er ook op sturen. En dat verstevigt ook weer je mate van leiderschap.

En ja, nog zo veel meer momenten zat ik instemmend te hummen tijdens het luisteren naar deze podcast. Ben je nieuwsgierig geworden? Hier vind je hem.

Meer lezen over hoe je met een bedrijfskundige aanpak jouw onderwijsorganisatie verbetert? Ontvang dan gratis de whitepaper: Drie Inzichten, Veel Impact.

Titia Verdenius (1980) helpt betrokken, ambitieuze managers in het mbo en hbo bij het opsporen én oplossen van weeffouten in de onderwijsorganisatie.  Op deze website schrijft ze regelmatig over haar unieke werkwijze, die leidt tot integrale verbetering van het onderwijsproces zonder dat het op een reorganisatie uitdraait. Met haar bedrijfskundige en systemische blik geeft zij je altijd weer zicht op een ander perspectief.    Neem contact op

More to explore...